Soya alerjisi belirtileri olan bir çocuk ve yetişkinde soya alerjisi teşhisi gerek öykü gerekse alerji deri testi ve moleküler alerji testi ile yapılmaktadır. Bu makelemizde soya alerjisi teşhisini sizler için yazdık.
Soya Alerjisi Belirtileri
Soya baklagil ailesindendir. Protein açısından zengin olan bir besin maddesidir. Soyanın proteinleri alerji yapar. Soya fasülyesinde 16 farklı alerji yapabilen bileşen vardır.
Soya alerjisinin başlıca belirtileri soya alerjisine neden olan bileşene göre değişmektedir. Soya alerjisi gelişmesi soya yenmesi sonucu gelişmişse soya ve bileşenin alınması sonrası dudakta şişme, dudak etrafında kızarıklık, dilde şişme, egzama belirtileri ve ciddi alerji sonrası alerjik şok gelişebilmektedir. Ayrıca tip 2 alerji dediğimiz gizli alerjiye bağlı kakada mukus, kakada kan, kabızlık gibi beliritiler görülebilmektedir. Bu belirtiler yanında huş ağacı ve çimen alerjisi sonrası çapraz reaksiyon ile soya alımı ile dudakta şişme, ağız içinde kızarıklık gelişebilmektedir. Nadir görülen bir klinik tipte ise soya fasülyesi işleriyle uğraşan mesleklerde nefes yoluyla alerji gelişmesi ve sonrasında ağız içinde kızarıklıklık ve dudakta şişme gelişmektedir.
Soya Alerjisi Teşhisi
Soya alerjisi teşhisinde en önemlisi öyküdür. Soya alerjisi belirtileri olmuşsa bu durum dikkatli bir şekilde araştırılmalıdır.
Alerji Deri Testi
Soya alerjisi beliritileri olanlarda alerji deri testi ilk yapılması gereken testtir.
Alerji deri testi öncesi ağızdan alerji ilaçalrı, öksürük şurupları ve soğuk algınlığı ilaçalrı en az 1 hafta süreyle kesilmesi gerekmektedir. Sprey tarzı ilaçlar ise testii etkilmez.
Bu test doğumdan 18 yaşına kadar olan çocuklarda çocuk alerji uzmanlarınca yapılması, 18 yaşından büyüklerde ise yetişkin alerji uzmanlarınca yapılması daha doğru olur. Çünkü bu testin yapılması ve değerlendirilmesinde alerji uzmanları özel eğitim almaktadır. Bu test ile soya alerjisi saptanmışsa ciddiyeti konusunda alerji uzmanalrı değerlendirme yapmaktadır. Alerji deri testinde alerji saptanmayan ancak soya içeren gıdaların alınması ile besin alerjisi belirtileri olanlarda non IgE besin alerjisi dediğimiz gizli alerji yönünden araştırılması çok önemlidir. Bu da eliminasyon diyeti ve yükleme testleri ile teşhis konulmaktadır.
Kandan Alerji Testi
Soya alerjisi kandan spesifik IgE bakılarak da teşhis konulabilir. Kandan alerji testinde testin yapıldığı cihazın kalitesi, yöntemi sonucu çok etkilemektedir. Bu nednele de nitelikli bir sonuç için imunocap yönteminin kullanılması çok önemlidir.
Moleküler Alerji Testi
Soya alerjisi teşhisinde moleküler alerji testinin yeri çok fazladır. Hangi klinik belirtilerin ortaya çıkacağı ve ciddiyeti hakkında bilgi sağlamaktadır. Bu nedenle alerji deri testinde soya alerjisi saptanmışsa moleküler alerji testi yapılması faydalı bilgiler sağlar.
Eliminasyon Diyeti
Bazen kanda ve ciltte alerji testinde alerji çıkmayabilir veya çok hafif çıkmasına rağmen sorun olmayabilir. Bu durumda soya ve soya bileşeni içeren gıdalar diyetten çıkarılır. Belirtilerin düzelip düzelmediği kontrol edilir. Tüketilen gıdalar besin günlüğünde kayıt altına alınır.
Yükleme Testi
Soya eliminasyonundan sonra yükleme testi alerji uzmanlarının gözetiminde ve gerekli şartlar sağlanarak yapılır. Bu yükleme sonucunda alerjik belirtiler çıkarsa soya alerjisi teşhisi kesinleşir. En güvenilir teşhis metodu besin yükleme testidir.
Özetleyecek Olursak
-Soya alerjisi teşhisinde soya alerjisi belirtileri hakkında öykü önemlidir
-Soya alerjisi belirtileri varsa öncelikle alerji deri testi yapılmalıdır
-Soya alerjisi alerji deri testiyle konulmuşsa moleküler alerji testi daha detaylı bilgi sağlamaktadır.